بهترین سن یادگیری زبان دوم چه زمانی است؟
امروزه در دنیایی زندگی می کنیم که تنها مسلط بودن به زبان مادری کفایت نمی کند و اهمیت یادگیری زبان دوم تا جایی پیش رفته است که والدین به فکر آموزش فرزندانشان در سنین کودکی افتاده اند چرا که نتایج حاصل از آمارگیری های گسترده در این زمینه گواه بر این مسئله است که بهترین سن یادگیری افراد برای کسب زبان دوم پیش از ده سالگی است.
هنگامی که کودکان سن پنج یا شش ماهگی را پشت سر میگذارند به آرامی شروع به یادگیری کلمات میکنند و به تدریج قادرند کلمات بیشتری یاد بگیرند و هنگامی که به سن چهار یا پنج سالگی می رسند برخی از والدین تصمیم به آموزش کودک برای زبان دوم می گیرند اما آیا این سن برای آموزش کودک سن مناسبی است؟
اگر شما نیز برای یادگیری زبان ثانویه کودک خود مردد هستید و دقیقاً نمی دانید که از چه سنی باید این کار را انجام دهید و چه نکاتی را مد نظر داشته باشید پیشنهاد می کنیم تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
بر اساس مطالعات مربوطه در این حوزه روانشناسان کودک بر این باور هستند که برای ایجاد دو زبانه شدن کودک باید از سنین هفت یا هشت سالگی شروع به انجام این امر کنید و کودکانی که از این سن شروع به یادگیری زبان دوم کرده اند در هنگام گفتگو و اجرای لهجه زبان دوم به شکل موفق تری ظاهر شدند.
هنگامی که کودک سن ده سالگی را طی می کند احتمال این که تسلط کودک به زبان دوم همانند زبان مادری او باشد کاهش می یابد.
کودکان دو زبانه
ضرورت یادگیری زبان دوم به کودکان :
تقریبا همه ما امروزه به این نتیجه رسیده ایم که دو زبانه بودن یک مزیت به شمار می رود پس بهتر است در سنین کودکی قدم در این راه بگذاریم چرا که به علت یکسری استدلال های محیطی و شکل گیری برخی عادت ها یادگیری زبان دوم در سنین بالاتر کمی سخت تر خواهد بود ضمن آنکه در سنین بزرگسالی آگاهی های کسب شده فرد سبب می شود تا روند طبیعی یادگیری زبان متوقف شود اما در کودکی یادگیری لهجه به طور خودکار تنها با واقع شدن در محیط برای کودک حاصل می شود.
برخی از افراد بر این باور هستند که کودک می بایست بر زبان مادری خود تسلط کامل پیدا کند و پیش از طی شدن دوره دبستان زبان دوم را آغاز نکند اما همانطور که در ابتدای مقاله به آن اشاره شد براساس آمارهای به دست آمده بر روی دو گروه از کودکانی که یک گروه از آنها در سن پایین تر و گروه بعدی از سنین بالاتر یادگیری زبان دوم را شروع کرده اند به این نتیجه رسیده اند که : اغلب کودکان با شروع آموزش در سنین پیش از 8 سالگی بسیار موفق تر و با اعتماد به نفس بیشتری می توانستند زبان دوم را صحبت کنند نسبت به کودکانی که در سنین بالاتر زبان را آموخته بودند.
والدین باید این را بدانند که کودکان آنها سرشار از استعداد و توانمندی هستند و نباید ذهن آنها را محدود متصور شد. جالب است بدانید که کودکان شما نه تنها زبان دوم بلکه زبان های دیگری را نیز می توانند بیاموزند، البته در حالتی که شرایط آموزش برای کودک فراهم باشد.
هنگامی که شرایط بیرونی برای یادگیری زبان دوم مهیا شده باشد فرزند شما به راحتی قادر است در کنار یادگیری زبان مادری سایر زبان ها را نیز یاد بگیرد.
به طور کلی طلایی ترین سن برای شروع این امر از 7 الی 8 سالگی است، البته که در سایر سنین نیز کودکان قادر به یادگیری هستند اما چنانچه در سن ذکر شده شروع به این کار کنند علاوه بر افزایش راندمان نهایی، مدت زمان آموزش نیز کمتر خواهد شد ضمن آنکه به خوبی میتوانند لهجه زبان دوم را نیز یاد بگیرد و همانند فردی که در آن کشور به دنیا آمده به این زبان نیز مسلط خواهند شد.
آموزش زبان دوم
یادگیری زبان دوم و مهمترین معایب و مزایای دو زبانگی :
فواید دو زبانگی :
- افزایش توانمندی های ارتباطی
از فواید این امر می توان به برقراری ارتباط و تعامل موثر کودک با اطرافیان خود اشاره نمود. این کودکان در قیاس با کودکانی که تنها به زبان مادری خود مسلط هستند دارای تجربه های اجتماعی و محیطی بسیار مختلفی می باشند که همین موضوع سبب می شود تا عقاید، تفاوت ها و فرهنگ های مختلف را بهتر و بیشتر درک نمایند و همین سبب ارتباط تعاملی موثرتری برای آنها خواهد شد.
- افزایش تجربیات فرد
اغلب کودکانی که اقدام به آموزش زبان های دیگری به جز زبان مادری خود می کنند درک و توجه عمیق تری نسبت به فرهنگ زبان مادری و زبان ثانویه خواهند داشت. هنگامی که ذهن کودک معطوف به زبان های دیگری به غیر از زبان اصلی او بشود در بزرگسالی نقطه نظرات و دیدگاه های او نسبت به محیط پیرامونش بسیار متفاوت خواهد بود.
پزشکان و روانشناسان مطالعات بسیاری در زمینه یادگیری زبان دوم و تاثیر آن بر “ساختار فکری زبانی” داشته اند، منظور از این ساختار این است که فرد در حین استفاده از سایر زبان ها این احساس در او ایجاد شود که فرد دیگری است، این حالت در دو زبانه ها گاهی دیده شده و همین موضوع سبب شده است تا فرد رشد ذهنی بیشتری داشته باشد. البته برخی بر این اعتقاد هستند که علت این امر قواعد و ساختمان های مختلف زبان ها می باشد.
فواید دو زبانگی
- یادگیری زبان دوم و ارتقاء قدرت زبان شناسی
توانایی تشخیص و درک صدا ها در بدو تولد نوزاد به طور غریزی در او وجود دارد، و محققان به این نتیجه رسیده اند که کودکانی که تنها در معرض یادگیری یک زبان واقع شده اند تنها قادرند آواها و صداهای همان زبان را شناسایی کنند اما در طرف مقابل، کودکانی که در محیط زندگی خود در حال یادگیری دو یا چند زبان بوده اند به راحتی قادرند عناصر زبانی مختلف را درک و تشخیص دهند.
- افزایش مهارت های عملکردی
منظور ما از توانایی های عملکردی میزان توانمندی کودک و یا فرد بزرگسال در اموری مثل برنامه ریزی، مدیریت مسائل و تجزیه و تحلیل است. جالب است که بدانید هنگامی که فرزند شما از زمان کودکی در محیطی واقع شود که بتواند زبان های دیگر را نیز بیاموزد، توانایی های او در سایر زمینه ها نیز بسیار بیشتر خواهد شد و قدرت او در کنترل و تسلط احساساتش بیش از سایر افراد خواهد بود. ضمن آنکه دو زبانه بودن کودک می تواند پیشرفت های بیشتر علمی و درسی را نیز به همراه داشته باشد و در زمینه های شغلی نیز موفق تر ظاهر خواهند شد.
- توانایی انجام چند فعالیت همزمان
کودکان دو زبانه به علت تسلط شان برای استفاده هم زمان دو زبان، در امور دیگر نیز می توانند واکنشی مشابه داشته باشند یعنی قادرند چندین کار را به صورت همزمان پیش ببرند.
بر اساس مقاله های درج شده در این زمینه : هنگامی که قرار باشد فرد دو زبانه از یک زبان استفاده کند و زبان دوم را به کار نبرد ذهن او می بایست این مسئله را به خوبی مدیریت کند یعنی به عبارتی می بایست در زمان درست از زبان صحیحی استفاده نماید، همین موضوع سبب میشود تا ذهن فرد به هندل کردن دو فعالیت به صورت همزمان عادت کند و در بزرگسالی نیز در حین انجام یک فعالیت؛ ضمن تمرکز بر روی آن عمل؛ بتواند به بررسی موضوع دوم نیز بپردازد، بدون آنکه دچار حواس پرتی شود.
یادگیری زبان ثانویه
- توجه و نظارت بیشتر نسبت به پیرامون با یادگیری زبان دوم
هنگامی که کودک در محیطی قرار داشته باشد که به طور مثال : با پدر به یک زبان و با مادر به زبان دیگری سخن گوید مرتب باید ذهن او بر روی این مسئله متمرکز باشد که در چه زمانی باید به کدام زبان سخن گوید و در واقع باید بر روی تبدیل و تغییر زبان تمرکز داشته باشد این موضوع در بزرگسالی کودک سبب می شود تا به علت داشتن ذهن متمرکز نگاه عمیق تری نسبت به پیرامون خود داشته باشد.
به طور مثال در زمان بزرگسالی و در حین رانندگی می تواند تمرکز بیشتری نسبت به وقایع پیرامون خود داشته باشد و هنگامی که حادثه ای رخ دهد و یا در شرایط بحرانی قرار گیرد ذهن او برای مدیریت بحران بسیار آماده است چرا که می تواند همزمان به تحلیل چند موضوع بپردازد.
- ایجاد زمینه های شغلی بهتر در بزرگسالی
100 درصد هنگامی که فردی به دو یا سه زبان مسلط باشد در بزرگسالی موفق تر از کارجویانی خواهد بود که فاقد این توانایی هستند مخصوصاً اگر قرار باشد در زمینه بین المللی حضور پیدا کند چرا که تسلط کامل به زبان انگلیسی یکی از ملزومات حضور فرد در سطح جهانی خواهد بود و در نهایت می تواند به پیشرفت های مالی بیشتری نیز دست یابد. به طور خلاصه این طور می توان گفت که این توانایی می تواند تمامی جنبه های زندگی کودک را در بزرگسالی تحت تاثیر قرار دهد.
دو زبانگی کودکان
- عدم ابتلا به آلزایمر با یادگیری زبان دوم
طبق تحقیقات و مطالعات انجام گرفته پزشکان و عصب شناسان هندی به این نتیجه دست یافته اند که در صورت تسلط به دو یا سه زبان امکان ابتلا به آلزایمر چهار یا پنج سال به تاخیر خواهد افتاد چرا که ذهن این افراد در قیاس با افراد تک زبانه هوشیارتر و توانمند تر است و به عبارتی واجد قابلیت کنترل ذهنی هستند. از آنجایی که ذهن این افراد برای سوئیچ کردن دو زبان دائماً در حال فعالیت است لذا مغز این افراد مرتب در حال تمرین کردن است به همین علت احتمال ایجاد آلزایمر در آنها بسیار کمتر از سایرین خواهد بود و شاید هم ریسک ایجاد این بیماری را صفر کند.
- ارتقا حافظه کودک
اصلی ترین بخش وابسته به یادگیری زبان دوم حافظه است، هنگامی که از افراد مختلف تست حافظه گرفته شد افرادی که دو زبانه بودند توانستند رتبه بهتری نسبت به سایرین دریافت کنند چرا که ذهن آنها به علت تمرین و تمرکز مستمر فعال تر از سایر افراد بود و از آنجایی که حافظه قوی یکی از قابلیت های بسیار خوب اجتماعی و فردی محسوب می شود لذا شخص مورد نظر می تواند به پیشرفت های قابل ملاحظه ای در انواع زمینه ها دست یابد.
- افزایش توانمندی فرد برای آموزش زبان های دیگر
هنگامی که کودک شما یادگیری زبان دوم را از سنین پایین تر آغاز کرده باشد ذهن او بسیار آماده و مستعد خواهد بود و به طور کلی این طور می توان گفت که : افرادی که به دو زبان مسلط باشند بسیار راحت تر می توانند زبان های سوم، چهارم و یا حتی بیشتر را فراگیرند و علت این امر توانمندی بالای آنها در آواشناسی و حافظه بسیار خوب آنها می باشد.
یادگیری زبان دوم
یادگیری زبان دوم و معایب و اثرات منفی آن :
1_ گاهی به علت یادگیری چند زبان ممکن است یکی از آنها بر دیگری نفوذ و یا تاثیر بگذارد که به این حالت اصطلاحاً تداخل زبانی می گویند. هنگامی که این فرد در حین مکالمه باشد هر دو زبان آموخته شده در ذهن او فعال است و این یعنی فشار اضافی بر روی بخش تحلیل و پردازش ذهن، چرا که مغز او باید در یک زمان دو فعالیت را هندل کند و در برخی از موارد دیده شده است که این افراد توانمندی های تکلمی ضعیف تری نسبت افراد تک زبانه دارند.
2_ یادگیری زبان دوم در برخی از مواقع سبب می شود تا این افراد به همان علت هندل کردن همزمان دو زبان، واجد دایره لغوی کمتری باشند یعنی تعداد کلمات یاد گرفته آنها از یک فرد تک زبانه گاهی کمتر است.
3_ یکی دیگر از تاثیرات منفی که این موضوع می تواند به دنبال داشته باشد این است که گاهی دارا بودن این خصلت برای فرد کمی آزار دهنده خواهد بود. از آنجایی که تعداد افرادی که به چند زبان مسلط هستند محدود می باشد و در حین مکالمه ممکن است کودک از هر دو زبان به طور همزمان استفاده کند، این احتمال وجود دارد که واکنش مطلوبی از سوی شنوندگان و اطرافیان دریافت نکند و در برخی از موارد مشاهده شده که هم سن های کودک به علت عدم دارا بودن این قابلیت تمایل کمتری برای ارتباط با او خواهند شد و در واقع گاهی تعامل و برقراری ارتباط برای کودک دشوار می شود.
4_ طبق مطالعات انجام گرفته بر روی معایب یادگیری زبان دوم محققان به این مورد نیز رسیده اند که گاهی افراد دو زبانه از لحاظ مکالمه ای و گرامری کمی با تاخیر فعالیت مربوطه را انجام می دهند، یعنی برای اجرای تفکر به تکلم نیاز به فرصت زمانی بیشتری نسبت به تک زبانه ها دارند.
یادگیری زبان انگلیسی
دیگر اثرات منفی یادگیری زبان دوم :
5_ یادگیری زبان مادری به طور کامل سبب می شود تا فرد بسیار راحت تر بتوانند احساسات، عواطف و هیجانات خود را در قالب کلمه عنوان کند چرا که از لحاظ بومی در آن شرایط قرار گرفته و وسیع بودن دامنه لغات او باعث میشود تا فرد بتواند به شکل ملموس تری افکار خود را بیان نماید به همین دلیل گاهی مشاهده شده که افراد دو زبانه کمتر از سایرین در جمع به تکلم می پردازند.
6_ برخی از روانشناسان بر این باور هستند که یادگیری کامل زبان مادری سبب می شود تا کودک آسان تر با محیط و سایرین ارتباط برقرار کند و به همین علت کیفیت تعامل این کودکان در این حالت بیشتر از کودکان دو زبانه خواهد بود.
7_ برخی از محققان در باب معایب یادگیری زبان دوم بر این عقیده هستند که : “ریسکی که ممکن است برای کودکان دو زبانه پیش بیاید عدم درک عمیق نسبت به زبان مادری شان است و همین موضوع سبب می شود تا در گویش دومین زبان نیز دچار اشتباهات سهوی و فونتیک گردند”
مثلاً کودکی که زبان مادری او آلمانی است و در حال یادگیری زبان فرانسوی می باشد گاهی ممکن است لغات آلمانی را نیز با گویش فرانسوی بیان کند.
تمامی کودکان دو یا چند زبانه نیازمند تسلط به یک زبان اصلی هستند چرا که در غیر این حالت تنها به دو زبان به صورت نصفه و نیمه سخن خواهند گفت، یعنی نه تنها دو زبان را به صورت کامل بلد نیستند بلکه حتی به زبان مادری خود نیز مسلط نخواهند شد.
جالب است که حتی کودکانی که از بدو تولد در محیط های چند زبانه رشد کرده اند نیز بر یک زبان تسلط و تمرکز بیشتری دارند، چرا که کودک برای انسجام ذهنی نیاز دارد تا یک زبان را به عنوان زبان ریشه ای (مادری) یاد بگیرد و با اتکا به آن به یادگیری زبان دوم بپردازد چون پیش بردن دو زبان به صورت همزمان بسیار مشکل و پیچیده خواهد شد.
کودکان دو زبانه
یادگیری زبان دوم و نکته های مهم درباره ی آموزش کودک دو زبانه :
آیا استفاده از مهد کودک های دو زبانه انتخاب معقولی است ؟
پس از آن که به اهمیت آموزش زبان دوم پی بردیم احتمالاً اولین سوال مطرح شده در ذهن والدین این است که این کار را چگونه آغاز کنیم و کودک باید در چه شرایطی قرار گیرد تا بتواند به خوبی به یادگیری زبان دوم بپردازد ؟
در این بین برخی از افراد از مهد کودک های دو زبانه کمک میگیرند. البته که نمی توان فواید استفاده از مهدکودک و تاثیر قرارگیری کودک در شرایط بازی و آموزشی را انکار کرد اما در این بین یک نکته کلیدی مطرح می شود و این است که : اغلب مهد کودک های دو زبانه تست و بررسی های تخصصی بر روی کودکان انجام نمی دهند و در واقع تمامی کودکانی که در این مهدکودک ها ثبت نام می کنند موظف به آموختن زبان دوم هستند.
هر چند که به جهت یادگیری زبان ثانویه پیشنهاد می شود تا این امر در سنین پایین آغاز گردد اما ممکن است هر کودکی واجد این شرایط نباشد و نمی بایست با تحت فشار قرار دادن کودک کلیه توانمندی های او را در آینده نیز تحت تاثیر قرار داد.
همگی ما به ضرورت یادگیری زبان دوم علی الخصوص زبان انگلیسی واقف هستیم اما والدین باید این را بدانند که شاید برخی کودکان مناسب این کار نباشد و یا به علت شرایط ذهنی و فیزیولوژیک لازم باشد تا انجام این کار را به تاخیر بیندازند.
این موضوع کاملاً بدیهی است که اغلب خانواده ها تمایل به پیشرفت و موفقیت بیشتر کودک خود دارند اما گاهی سهوا و ندانسته والدین اجازه نمی دهند تا کودک قدم در راه درستی بگذارد، ممکن است این اشتباه را با اجبار کودک به آموزش زبان دوم انجام دهند و یا با ثبت نام کلاس های متعدد.
هرگز نمیتوان فواید یادگیری زبان دوم را انکار کرد اما این در صورتی است که این امر واقعاً به سود فرزندتان باشد و در سنین صحیحی انجام پذیرد، پس اگر در این مورد شک دارید بهترین کار این است که از یک فرد متخصص که زمینه فعالیت او آسیب شناسی گفتاری است کمک بگیرید و کودک خود را به نزد او برده و اجازه دهید ارزیابی های تخصصی بر روی او انجام گیرد و سپس مشاور به شما خواهد گفت که آیا کودک شما برای دو زبانه شدن آماده است یا خیر و در نهایت می توانید با خیالی راحت اقدام به این امر نمایید و دیگر نگران عواقب جانبی آن نخواهید بود.
آموزش زبان دوم به کودکان
سخن پایانی و نتیجه گیری در باب موضوع یادگیری زبان دوم :
در مورد مبحث یادگیری زبان دوم در کودکان اختلاف نظر وجود دارد و برخی آن را مفید می دانند و برخی بر این باور هستند که این امر باید در سنین بالاتر انجام پذیرد. اما به طور کلی می توانیم بگوییم که : فردی که به زبان دوم مسلط است طبیعتاً با افراد بیشتری از مردم دنیا در تعامل خواهد بود و اگر این مورد را تنها فایده این توانایی در نظر بگیریم این طور به نظر می رسد که حتی این مزیت نیز به خودی خود میتواند طلایی و فوق العاده باشد.
اما چنانچه شما علاوه بر کودک تان برای خود نیز به دنبال یادگیری زبان های دیگر هستید این را بدانید که شاید آموزش زبان های متعدد شما را هوشمندتر و یا باهوش تر از پیش نکند اما از آنجایی که دائماً در حال استفاده از مغز خود هستید و مرتب آن را هوشیار نگه می دارید پس یقیناً مغز شما سالم تر و فعال تر از سایرین خواهد بود.
حتی اگر شما شانس یادگیری زبان دوم را در کودکی نداشته اید از اکنون نیز می توانید اقدام به انجام این عمل کنید چرا که هرگز برای یادگیری دیر نیست و شاید یادگیری همزمان شما همراه با کودکتان مشوق او برای یادگیری بیشتر شود.
در این متن سعی بر آن شد تا به طور جامع در باب مزایا، معایب و نکات مربوط به این موضوع صحبت شود تا والدین بتوانند با دید گسترده تری اقدام به این امر نمایند.
مطالب زیر را حتما بخوانید
-
آسیب فضای مجازی در تعلیم و تربیت کودکان و نوجوانان
716 بازدید
-
چه زمانی مسواک زدن کودک را شروع کنیم؟
1.37k بازدید
-
همه چیز درباره ی سوراخ کردن گوش کودک و مسائل مربوط به آن
665 بازدید
-
فرزند پروری بعد از طلاق و جدایی باید چگونه باشد؟
360 بازدید
-
علل لجبازی و پرخاشگری در کودکان و طریقه ی مواجهه ی درست با آن
860 بازدید
-
آموزش نقاط خصوصی بدن به کودکان باید چگونه انجام گیرد؟
14.88k بازدید
دیدگاهتان را بنویسید